Uitspraak Hoge Raad
Op 6 juni 2024 heeft de Hoge Raad uitspraak gedaan in de procedures over de Wet rechtsherstel box 3. Het geschil in deze uitspraak ging over de vraag of de Wet rechtsherstel box 3 ook in strijd was met de grondrechten, namelijk het discriminatieverbod en het eigendomsrecht, net zoals de eerdere box 3 wetgeving. De Hoge Raad is van mening van wel, indien het werkelijke rendement lager is dan het forfaitaire rendement.[1] Overigens heeft de Hoge Raad wel de vermogensrendementsheffing over spaargelden op basis van de Wet rechtsherstel box 3 goedgekeurd, daar het hierin vastgestelde forfaitaire rendement nauw aansluit bij de werkelijkheid. Heeft u louter spaargelden, dan zal er voor u voorlopig niets veranderen.[2]
Berekening werkelijk rendement
Ook wordt er in de uitspraak direct invulling gegeven door de Hoge Raad aan hetgeen volgens haar verstaan dient te worden onder werkelijk rendement. Het werkelijk rendement omvat niet alleen de reguliere voordelen, zoals rente, huur en dividend, maar ook de waardeveranderingen van het betreffende vermogen. Het gaat hierbij om zowel positieve en negatieve als ongerealiseerde waardeveranderingen. Op schulden in box 3 zal de betaalde rente in aftrek komen, maar overige kosten worden niet aftrekbaar. Daarnaast wordt er uitsluitend gekeken naar het inkomen in het betreffende belastingjaar. Met positief of negatief rendement uit voorgaande of volgende jaren wordt geen rekening gehouden en er bestaat dus ook niet een mogelijkheid tot verliesverrekening of iets dergelijks.[3]
Verder geeft de Hoge Raad ook aan dat er werkelijk rendement berekend moet worden over het gehele vermogen. Dit houdt in dat het heffingsvrij vermogen buiten beschouwing gelaten wordt bij het bepalen van het vermogen waarover u rendement heeft behaald.[4]
Gevolgen voor u
Na het lezen van de uitspraak van de Hoge Raad, zult u waarschijnlijk met vragen blijven zitten. De gevolgen voor u als belastingplichtige, zijn dat u aan moet gaan tonen dat uw werkelijke rendement lager is geweest dan het forfaitaire rendement dat door de Belastingdienst in aanmerking is genomen in box 3. Zoals al eerder aangegeven door de Belastingdienst, hoeft u echter geen bezwaar te maken om dit aan te tonen, maar zal de Belastingdienst de mogelijkheid bieden om het werkelijk rendement door te geven met het formulier ‘opgaaf werkelijk rendement’. Op basis van het doorgegeven werkelijk inkomen, zal de Belastingdienst dan uw aanslag verlagen. De mogelijkheid tot doorgeven van het werkelijk inkomen wordt ten minste gegeven aan de belastingplichtigen die bezwaar gemaakt hebben en aan diegenen waarvan de aanslag inkomstenbelasting is aangehouden in afwachting van deze uitspraak. Hierbij heeft de Belastingdienst alle aanslagen inkomstenbelasting aangehouden van Belastingplichtigen die een belastbaar beleggingsvermogen hadden in box 3 gedurende de jaren 2021 tot en met 2023. Voor niet-bezwaarmakers bestaat er nog onduidelijkheid of zij ook gebruik kunnen maken van het voornoemde formulier. U hoeft voorlopig echter nog geen actie te ondernemen, daar de Belastingdienst nog bezig is met het opstellen van de juiste berekeningen.[5]
Toekomstige wetgeving
Nu rest natuurlijk nog de vraag wanneer de wetgeving dan aangepast wordt, waardoor er belasting betaald dient te worden op het werkelijk behaalde rendement in box 3. Staatssecretaris Van Rij heeft in een commissiedebat van 18 april 2024 al laten doorschemeren, dat wanneer de Hoge Raad zou concluderen dat ook de Wet rechtsherstel box 3 in strijd is met de grondrechten, de eerder gestelde inwerkingtredingsdatum van de nieuwe wet met een jaar opgeschoven zal moeten worden van 2027 naar 2028. Dit komt door de invoering van het formulier ‘opgaaf werkelijk rendement’ en de extra druk die dit oplevert op de IT-systemen van de Belastingdienst. Op korte termijn zal er dus in de wet nog geen verandering plaatsvinden.[6]
[1] ECLI:NL:HR:2024:704, ECLI:NL:HR:2024:705, ECLI:NL:HR:2024:771, ECLI:NL:HR:2024:756, ECLI:NL:HR:2024:213.
[2] https://www.accountancyvanmorgen.nl/2024/06/06/hoge-raad-zet-streep-door-herstelwet-box-3/
[3] ECLI:NL:HR:2024:704, ECLI:NL:HR:2024:705, ECLI:NL:HR:2024:771, ECLI:NL:HR:2024:756, ECLI:NL:HR:2024:213.
[4] https://www.accountancyvanmorgen.nl/2024/06/06/hoge-raad-zet-streep-door-herstelwet-box-3/
[5] https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/nl/box-3/content/uitspraak-box-3-hoe-nu-verder
[6] https://www.tweedekamer.nl/debat_en_vergadering/commissievergaderingen/details?id=2024A02184